Niezwykłe Bałkany cz.I

Bałkany to określenie obejmujące współcześnie Serbię, Chorwacje, Grecję, Czarnogórę, Bułgarię, Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Macedonię, Kosowo, część europejską Turcji, czasami do tego zestawu dodaje się Rumunię. Jak widzimy to sporo państw, niekiedy bardzo małych, o słabo znanej kulturze. A jest to niezwykła kultura. Przejdźmy do konkretów, dziś postaram się ujawnić przed wami nieco z mitologii i obyczajów. Mam nadzieje, że zachęci Was to do pogłębienia wiedzy a również odwiedzeniu Bałkan.

Pierwszym państwem jest Serbia. To słowiański naród, kiedy mówimy o mitologii Słowiańskiej, trzeba pamiętać, że większość informacji zawdzięczamy głównie Serbii, bo to tak przetrwało bardzo dużo jej śladów. Serbowie to otwarty naród, co cechuje Słowian. Bardzo ciekawym zwyczajem kulinarnym jest podawanie grzanek do wielu dań. Najbardziej znanym ludowym tańcem Serbów jest kolo Jest bardzo starym tańcem na bazie koła, co w całych Bałkanach jest popularną formą tańca. Każdy prawie region wytworzył własny wariant, zazwyczaj kroki są dosyć proste, ale można napotkać też wymyślne wersję. Melodia jest szybka i skoczna.

Na Bałkanach rozpowszechnioną religią jest Prawosławie. Wierni obchodzą święto Slava. Na Serbii zaliczany do narodowego dziedzictwa. Jest to dosyć wyjątkowe święto, trudno znaleźć odpowiednik w naszej kulturze. W skrócie obchodzi się dzień patrona rodzinny, dlatego w każdym domu dzień święta przychodzi kiedy indziej. Jak większość świat i to wywodzi się z pogaństwa. Stworzono to święto, by zadowolić Pogan przechodzących na chrześcijaństwo. Patron musi pochodzić ze strony mężczyzny, pana domu. Slavę zaczyna się od pójścia do cerkwi całą rodzinną, potem grono przechodzi do domu, by tam spożyć uroczystą kolację w towarzystwie popa. Obowiązkowymi potrawami jest ciasto kolač  i koljivo. Każdy znajomy może przyjść do domu świętującego, który wystawia w oknie święcę. Dawniej uczta trwała dopóki w spiżarni nie zabrakło zapasów. Teraz slava trwa ok. 3 dni.

Chorwacja jest kolejnym państwem. Chorwackim, charakterystycznym tańcem jest Moreśka, czyli taniec mieczy. Można powiedzieć, że jest to bardziej  inscenizacja odtwarzająca walki Maurów i Chrześcijan, dwie grupy walczą o kobietę. Taniec zaczyna się od pojawienia Czarnego Króla, który trzyma w uwięzi księżniczkę i próbuje ją uwieść. Ona odpowiada mu, że jest zakochana w Białym Królu. Wtedy pojawia się Biały Król z armią. Dochodzi do walki w siedmiu tańcach, przerywanych sarkastycznymi rymowankami. W końcu Biały król zwycięża, zabijając swego przeciwnika. Współcześnie taniec jest odgrywany przed turystami na wyspie Korcula.

Pohod bušara to uroczyste zakończenie karnawału obchodzone w Chorwacji i na Węgrzech. Jest to pochód ludzi w charakterystycznych maskach. Uczestnicy nazywają się Busós, podczas parady tańczy się, śpiewa. Uroczystości trwała tydzień. Ta niezwykła tradycja ma swój początek według legendy za czasów Turków Osmańskich. Ludzie uciekli z miast, kryjąc się w lasach, wtedy to przybył do nich tajemniczy rycerz, nakazując stworzyć im dziwaczne zbroje i przerażające maski. Wrócił po jakimś czasie i kazał ruszyć na Turków,  w tym przedziwnym odzieniu, robiąc straszny hałas. Turcy zlękli się i uciekli.

- Sonia