Podstawy mitologiczne cz.I

Podstawy mitologiczne to nic innego jak pojęcia, które warto znać, jeśli czytamy cokolwiek związanego z mitologią czy religioznawstwem. Z doświadczenia jednak wiem, że ich znajomość jest ograniczona. Zacznijmy od pojęcia dosyć kontrowersyjnego, czyli boga. Bóg to przedmiot kultu religijnego. Mamy więc monoteizm, wiara w jednego boga oraz politeizm, wiara w wielu bogów. Choć te terminy pojawiają się w szkole to bywa, że o nich się zapomina. Do tego warto poznać panteizm jest wtedy, gdy bóg i wszechświat jest jednym, gdy istotę boską dostrzega się np. w drzewach, górach. I mamy też deizm, czyli racjonalne wytłumaczenie istnienia boga. Tłumaczy, że to bóg jest twórcą świata i praw, ale w nie nieingeruje.

W mitologii zazwyczaj występują różne bóstwa odpowiedzialne na różne sfery wszechświata. I tak mamy bóstwa telluryczne, czyli ziemi, w przeciwieństwie do uranicznych, władających sferami niebieskimi. Ale i bóstwa telluryczne dzielą się na bóstwa chtoniczne, mieszkającymi pod ziemią, jak Hades oraz na bóstwa agrarne, jak Demeter.

Wszechobecność, zwana również omniprezeencją to ciekawe pojęcie. Określa ono możność znajdowania się wszędzie i dotyczy ona głównie bogów. Ciekawymi również terminami są: immanencja, co można się domyśleć dotyczy przebywanie boga w czymś. Kiedy bóg jest wszechwiedzący, a zazwyczaj w religiach monoteistycznych tak bywa, nazywa się go omniscjentem. Nie zawsze bogowie są nieśmiertelni, ale zazwyczaj kojarzą nam się z wiecznością, wtedy nazywa się to immortalizmem.

Bardzo ważnym pojęciem jest transcendencja, która mówi, że bóg jest poza światem. Co można tłumaczyć tym, iż bóg nie ingeruje w życie człowieka. Religia nie konieczne musi nakazywać wierzenie w jakiegokolwiek boga. Wtedy to mamy do czynienia z nihilizmem ontologicznym. Nieco mniej radykalny jest nontezim, który kategorycznie nie opowiada się za istnieniem ani nieistnieniem boga. Do takich religii należy min. buddyzm.

Wiara w jakiegoś boga to teizm. Brak tej wiary to ateizm, a niezdecydowanie określa się jako agnostycyzm. Jeśli czcimy jednego boga, ale nie negujemy istnienia innych nazywa się to monolatria. Była ona najbardziej rozpowszechniona w starożytności wśród Żydów, albowiem Jahwe był bogiem tylko i wyłącznie narodu wybranego. Często w mitologii występuje wielu bogów, ale jest jeden najważniejszy. Nazywa się to henoteizmem.

- Sonia