Mitologia skandynawska cz. 6

War to jedna z Asynij, której zadaniem było słuchanie przysięg, które składali sobie wzajemnie kobieta z mężczyzną. „W imię War” udzielano ślubów, które miały moc prawną. Z kolei parę narzeczonych zwykło się poświęcać młotem, który był określany jako „ręka War”. Do dziś dnia są doniesienia o kulcie War tzn. w Szwecji „vår” oznacza obrączkę ślubną, znak.

Mitologia skandynawska cz.5

Thorgerd to ciekawa norweska bogini. Była otoczona kultem w rodzinnej Halogalandzie, gdzie wspólnie z Irpą miała świątynię. Według „Sagi o Olafie Tryggwasonie” i „Sagi o jomskich wikingach” jarl Hakon Potężny darzył ją niezwykłą czcią. Na jego prośbę i za cenę ofiary ludzkiej Thorgerd śmiertelnym gradem wspomogła jarla, który toczył bitwę z wolińskimi wikingami. Ofiarą był nie kto inny a syn Hakona, Erling.

Mitologia skandynawska cz. 4

Skaldamjöd to cudowny napój zwany „Miodem Poezji”, „Miodem Skaldów”. Jego napicie się dawało mądrość i można było zostać poetą. Jego pierwsi „twórcy” to karły Fjalar i Galar. Właśnie Skaldamjödem wykupili się oni z rąk Suttunga, który ukrył ten napój w jaskini góry Hnitbjörg, Pilnowała go z kolei jego córka Gunnlöd, jednakże Odyn uwiódł dziewczynę i wykradł Miód. Odyn przemieniony w orła, trzymał napój w swoim żołądku i w ten sposób bezpiecznie dostarczył go do Asgardu. Niestety strawiona i wydalona część Miodu jako skażona była dostępna dla każdego i nosiła nazwę „części wierszokletów”. W Asgardzie Odyn przekazał go bogom, ale ofiarowywał go także ludziom, a konkretnie prawdziwym poetom.

Mitologia skandynawska cz.3

Laerad to święte drzewo iglaste znajdujące się w komnacie poległych wojowników w Walhalli. Prawdopodobnie był to dublet jesionu (Yggdrasilu). Jego igły stanowiły pokarm Heidruna i Eikthyrnira.

Lifthasir i Lif to ludzka para, która przeżyje Ragnarök w pniu Yggdrasilu lub w lasku Hoddmimira. Następnie da początek nowemu życiu.

Mitologia skandynawska cz. 2

Brisingamen to arcydzieło, naszyjnik Brisingów (karłów), własność Freyji. Był on jej znakiem rozpoznawczym. Był on czasem uznawany jako materialny odpowiednik zorzy polarnej (brisa to znaczy błyszczeć, świecić). Legenda głosi, że Freya pożyczyła go Thorowi, gdy ten wyprawiał się w stroju panny młodej do Thryma, aby odzyskać ukradziony Mjöllnir i uchronić Freyję przed niechcianym małżeństwem z olbrzymem. Ciekawym jest fakt w jaki sposób bogini weszła w jego posiadanie. A mianowicie Brisingowie zażyczyli sobie w zamian za niego miłość. I tak oto Freya podczas 4 nocy musiała oddać się każdemu z karłów.

Najprawdopodobniej klejnot nosił również nazwę Brisingagird tzn. „pas Brisinga” co znaczy, że pomagał przy porodach. W utworze o tytule „Haustlong” napisano, że naszyjnik ten próbował ukraść Loki, który do siedziby bogini Freyji dostał się pod postacią muchy. Jednakże dostrzegł go jednak bóg – strażnik Heimdall, który stoczył walkę z Lokim pod postaciami fok w pobliżu skały Singastein  i odzyskał klejnot.

Mitologia skandynawska cz.1

Ai (pradziad) i Edda (prababka) to para ubogich staruszków, od której wszystko się zaczęło. Do nich pierwszych zawitał wędrujący Riga, a ci uraczyli go przegotowaną wodą i nakarmili pełnym plew razowym chlebem z grubo mielonej mąki. Przybysz spłodził z Eddą syna Thräla (praprzodka niewolników) Warto tutaj wspomnieć, że edda znaczy dosłownie „matka staruszka”, a legenda ta pochodzi z „Pieśni o Rigu”.

Potęga kobiet cz. V Skandynawia

Przed pojawianiem się chrześcijaństwa kobiet w wielu pogańskich kulturach Europy miały o wiele wyższą pozycję niż pod panowaniem monoteizmu. Nie inaczej było w Skandynawii, ojczyźnie wikingów. Pod nieobecność męża, który przez większość życia zajmował się łupieniem, to kobieta była odpowiedzialna za gospodarstwo i dzieci. Obie płcie miały z góry określone rolę w społeczeństwie. Wbrew opinii o dużej swobodzie, kobieta nie brała udziału w wyprawach ani wojnach, nie mogła ubierać męskich strojów czy ścinać włosów.

Magia norse

Magia norse.

Osoby praktykujące magię norse byli w społeczeństwie ludźmi szanowanymi. Prawda jest taka, że parali się nią zarówno mężczyźni jak i kobiety. Warto jednak nadmienić, że wiele podań donosi, że mężczyźni tacy wkraczali w domenę właściwą dla kobiet, przez co mogli narażać „swą męską reputację” (np, Edda poetycka, Kfótiiia Lokiego, strofa 24). Jednakże sam Odyn się nią zajmował.

Mitologiczna sztuka

 Proszę, oto pierwsza ciekawostka z świat sztuki.

Marten Eskil Winge – Kraka

Na obrazie widzimy nagą kobietę z psem u boku, siedzącą gdzieś na kamienistym brzegu Skandynawii. Przyznajmy, nietypowe. Kim jest kobieta o grubej skórze? Kråka ( czyt. Kroka) to córka sławnego nordyckiego bohatera Sigurda Fafnesbane, znanego z Sag o rodzie Wölsungów. Po śmierci rodziców zajął się nią jej wuj, Heimer, który lękając się o bezpieczeństwo dziecka, ukrył ją w harfie ( nie pytać jak to możliwe, tak wyczytałam, może chodziło o pokrowiec ). Pewnego dnia Heimer udał się w podróż do Norwegii, wraz dziewczyną w harfie. Zatrzymali się u pary wieśniaków, Áke i Grima. Małżeństwo spodziewało się, że w harfie są ukryte kosztowności, więc zabili w nocy Heimr’a, a potem złamali instrument na pół. Zamiast bogactwa, znaleźli w środku dziewczynkę, którą wychowali jak swoją, ukrywają jej arystokratyczne pochodzenie. Pewnego dnia, podczas kąpieli, kiedy ściągnęła swoje łachmany, zauważyli ją ludzie mitycznego króla szwedzkiego Ragnar Lodbrok. Szybko donieśli o tym swemu panu, który rozkazał sprowadzić dziewczynę, lecz najpierw musiał się upewnić, czy jest ona wystarczająco mądra. Zaprosił ją na schadzkę na pewnych warunkach. Musiała przyjść ubrana, lecz nie ubrana, sama, ale nie sama i że nie jest ani najedzona ani głodna. Na obrazie widzimy uchwycony moment, gdy Kraka właśnie spełniwszy wszystkie warunki, czeka na króla. Sieć rybacka jest wątpliwym odzieniem dla damy, ale nie można powiedzieć, że jest kompletnie naga, ani ubrana. Pies to nie osoba, więc niby jest sama, ale ma zwierzęcego towarzysza. A cebula u jej stóp… W tamtych czasach w Skandynawii była jedną z niewielu produktów, dostarczającym tylu witamin. Ale to nie koniec mitu. Ragnar proponuje małżeństwo dziewczynie, lecz ona oświadcza, że przyjmie go dopiero, kiedy wykona powierzone mu zadania w Norwegii. W międzyczasie dała mu czterech synów: Björn’a Żelaznego, Ivara Bez Kości, Hvitserk’a i Ragnvald’a Wysoką Górę.

Król wybrał się do Norwegii, spotkał tam możnego pana Eysteinn’a, który polecił mu odrzucić swą narzeczoną i ożenić się z jego córką. Ragnar pośpieszył do Kraki, którą zawczasu uprzedziły jej ptaki. Kraka wyrzuciła narzeczonego, mówiąc mu na odchodnym, że jest córką herosa, udowadniając to przepowiednią, iż urodzi niezwykłe dziecko o jednym oku. Ragnar wrócił do Norwegii i opowiedział o tym Eysteinnowi, który uznał króla za szalonego i zaatakował go. Ragnara uratowali jego synowie.

- Sonia 

Święta Nordyckie

Magia Wikingów:


Rok dawnych Skandynawów i Germanów dzielił się, podobnie do kalendarza celtyckich plemion, na dwie pory roku: lato i zimę. Istnieje wiele podobieństw pomiędzy kalendarzem Celtów i Wikingów:bazuje on na czterech podstawowych punktach roku: przesileniu zimowym i letnim oraz równonocy wiosennej i jesiennej. Można jednak zauważyć pewne różnice. U Wikingów lato, jako jedna z dwóch pór roku, rozpoczynało się w okolicach równonocy wiosennej, podczas świąt Ostary,natomiast zima - podczas równonocy jesiennej (Święto Zimowych Nocy). Dokładnie w połowie między równonocami przypada Noc Świętojańska (przesilenie letnie) oraz Jul (przesilenie zimowe). Oprócz tych czterech głównych świąt były także święta pomniejsze, często analogiczne do celtyckich dni śródkwartalnych (Samhain, Imbolc, Beltane i Lammas), które z kolei u Celtów miały większe znaczenie od dni kwartalnych (równonocy i przesileń). Na uwagę zasługuje też fakt, że święta norse trwają przeważnie dłużej, chociaż Celtowie również nie poprzestawali na celebrowaniu jedynie samego dnia święta.

Święta nordyckie:


Jul - 20-31 grudnia Obchody nowego roku, festiwal dwunastu nocy. Jul to najważniejsze ze świąt norse. Nic w tym dziwnego, wziąwszy pod uwagę, że mieszkańcom Skandynawii najbardziej dawały się we znaki zimowe ciemności, które od tej pory zaczynały coraz szybciej się rozpraszać. W noc 20 grudnia bóg Frey przejeżdżał przez ziemię na swoim magicznym, lśniącym niedźwiedziu, przynosząc z powrotem na ziemię światło i miłość. W Jul odradzał się także promienny Baldur. Było to święto początku i końca wszystkiego. Najdłuższa noc w roku, kiedy ciemności panowały niepodzielnie, a jednocześnie wszyscy mieli świadomość, że następnego dnia będzie inaczej (dni staną się coraz dłuższe i cieplejsze) i dlatego Jul to święto nadziei. Bóg Odyn gnał przez niebo na swoim ośmionogim wierzchowcu, SIeipnirze, zaś dzieci pozostawiały na noc przy kominku swoje buty, pełne siana i cukru dla konia Ojca Bogów. Ten w zamian rewanżował się znajdowanymi w nich rano upominkami. W czasach późniejszych, jak łatwo się domyślić, Sleipnira zastąpił renifer, zaś Odyna - Święty Mikołaj. Thurseblot - Dzień Thora - noc styczniowej pełni Było to pomniejsze, ale chętnie obchodzone święto na cześć Thora, boga wojny i burzy, obrońcy Midgardu (Śródziemia, świata ludzi). Moc Thora przepędzała lodowych gigantów, tak aby pole dla nadchodzącej wiosny było oczyszczone.

Disting - 2 lutego Podobnie jak w Imbolc, w Disting celebrowano pierwsze, nieśmiałe tchnienia przedwiośnia i przygotowywano się do zbliżającej się wiosny. Przede wszystkim uprawiano rolę pod zasiewy, a także liczono i spisywano bydło. Ponieważ to ono stanowiło o majątku, Disting jest również świętem celebrującym dostatek. Wierzono, że cielęta urodzone w ten dzień wróżą wielkie bogactwo swoim właścicielom w nadchodzącym roku.

Valisblot - Dzień Valego - 14 lutego Święto ku czci najmłodszego syna Odyna, mściciela Baldura. Jego imię kojarzone jest z Walentym. 14 lutego miał się urodzić bohater sag, Sinfjotli, syn Sigmunda i te urodziny również celebruje się podczas Valisblot.

Ostara - 20-21 marca Święto ku czci Ostary, Bogini Wiosny. Jest to festiwal odnowy, odrodzenia, płodności, urodzaju i radości, chociaż dla mieszkańców Północy zima trwała wówczas jeszcze w całej pełni. W Ostarę ofiarowywano sobie kolorowo pomalowane jajka, symbol życia, składając w ten sposób życzenia wszelkiej pomyślności w nadchodzącym roku. Zwierzęciem patronującym temu świętu był królik, ponieważ w tym okresie króliki wychodziły ze swoich zimowych norek, a także z powodu ich przysłowiowej płodności.

Walpurgis - Thrimilci - 22 kwietnia-1 maja Święto Walpurgi to noc ciemności i radości. Dziewięć nocy, licząc od 22 kwietnia, upamiętnia dziewięć nocy spędzonych przez Odyna na Drzewie Świata, Yggdrasilu. Dziewiątej nocy (30 kwietnia, Noc Walpurgi) Odyn posiadł wiedzę runiczną i rytualnie umarł. W momencie śmierci Ojca Bogów światło gasło i wszystkie dziewięć światów pogrążało się w mroku, zaś rządy obejmował chaos. Kiedy jednak wybijała północ, rozpalane były ogniska (podobnie jak ogniska Beltane u Celtów), światło wybuchało z oślepiającą siłą. W tę noc na ziemię powracali umarli i brali jawę władanie. Jest to potężna magiczna pora, tradycyjny czas sabatów czarownic, 1 maja obchodzony był z kolei pierwszy dzień lata, Thrimilci (przy podziale roku na cztery pory). Był to festiwal radości i płodności, tym wspanialszy, że w maju wreszcie topniały śniegi, słonce świeciło coraz jaśniej i dłużej, rozpoczynało się prawdziwe lato.


Einherjar - 30 maja Święto ku czci wojowników poległych w bitwie, przebywających w Walhalli.


Sigurdsbiot - 9 czerwca Festiwal na cześć Sigurda (Zygfryda), wielkiego germańskiego herosa, który pokonał smoka Fafnira i odzyskał Skarb Renu.

Midsummer - noc świętojańska - 20-21 czerwca Obchody przesilenia letniego, kiedy Słońce znajduje się u szczytu swej mocy. Najkrótsza noc i najdłuższy dzień w roku. W tym czasie najchętniej prowadzono handel „zagraniczny", wybierano się na połów ryb, wyprawy handlowe i najazdy. Było to zatem święto aktywności i siły. Miało ono jednak również swoją ciemną stronę. Odtąd dni stawały się coraz krótsze, rok zaczynał się starzeć, umierał Baldur, aby odrodzić się dopiero w Jul. Bohater Sigurd również zginął w tę noc wskutek zdrady, zabity przez swoich przyrodnich braci.

Lithasbiot - 31 lipca-1 sierpnia Festiwal plonów, podczas którego dziękowano bogini ziemi, Jord, za jej hojność. W ten dzień dzielono się z potrzebującymi swoimi zbiorami, pieczono także chleb w kształcie fylfot (swastyki, sważycy) - symbolu Słońca. Lithasbiot kojarzono przede wszystkim z magią ceremonialną i pracami magicznymi.

Mabon - dożynki - 22-23 września Mabon był świętem kończącym żniwa, okresem zbierania winogron i rozpoczynania produkcji miodu pitnego.


Winternights - Zimowe Noce - 29 paździemika-2 listopada Rozpoczęcie sezonu zimowego w ludowej tradycji Północy. Wspominano wówczas zmarłych i przodków, kończono podróże i przygotowywano się do zimy i zimowych polowań. Jeżeli ktoś przesiedział noc z 31 paździenrika na 1 listopada na grobie, mógł niepomiernie wzmocnić swoją magiczną moc lub talent poetycki albo oszaleć. Było to również święto dywinacji, wróżb i odczytywania przyszłości. Rozpoczynał się okres Łowów, który trwał aż do Nocy Walpurgi. Festiwal ten jest odpowiednikiem celtyckiego Samhain.






/Frey

Wyprawa Thora po kocioł Hymira

Hymir był olbrzymem, ojcem boga Tyra. Żył na brzegu oceanu, czyli inaczej mówiąc, na końcu świata. Zajmował się rolnictwem i rybołówstwem. Miał też olbrzymi kocioł, jedyny, w którym można było uwarzyć dość piwa na ucztę dla Asów u Aegira. Thor, któremu nie uśmiechało się biesiadować w obawie, że zabraknie ulubionego przezeń trunku, obiecał Aegirowi, że przyniesie mu kocioł w prezencie.

Frej

Frej jest jedną z najważniejszych postaci w mitologii skandynawskiej. Jest bratem Freji oraz synem Njorda. Tak samo jak siostra trafił do Asów po przegranej wojnie jako zakładnik wybrany spośród Wanów. W ten sposób jego losy związały się z tym światem i losami Asów, wśród których przyszło mu żyć. Imię Frej oznacza „pan” i najprawdopodobniej początkowo było tylko przydomkiem boga o imieniu Ing (Yngvi). Zresztą w „Ynglinga saga” nazywa się Wana imieniem Yngvi – Frej. Wedle tego poematu Frej był królem żyjącym na ziemi, a pochodził z uppsalskiej dynastii Ynglingów. Okres jego rządów był dla poddanych złotym wiekiem. Nigdy nie zdarzył się bowiem w tym okresie żaden nieurodzaj, zagrażający plonom. Doskonale to koresponduje z przedstawianiem Freja jako boga płodności, dobrobytu i urodzaju. Szczególną czcią otaczano syna Njorda właśnie na terenie Szwecji, a zwłaszcza w jej ówczesnej stolicy – Uppsali.

Loki

Loki jest potomkiem olbrzyma Farabautiego i asyni Laufey. Z tego wynika, że jest pół olbrzymem, półbogiem. Oznacza to, że pochodził ze związku zakazanego, gdyż boginiom nie wolno buło się wiązać z olbrzymami. Jego braćmi byli Bleyst i Helblindi. Jego żoną jest Sigyn, choć z nią ma tylko dwójkę dzieci Waliego i Narfiego. Ma jednak znacznie więcej dzieci, które często były potworami jak na przykład Fenrir czy Midgardsorm pochodzący ze związku z Angbodą, z którą miał też córkę Hel.

Ragnarok

Bogowie w mitologii skandynawskiej nie byli wszechmocni ani nieśmiertelni. Nie posiadali władzy nad losami świata. Ich przeznaczeniem była śmierć i choć próbowali jej uniknąć, w końcu musiało wypełnić się to, co nieuniknione. Zagładę większości bogów i świata, którym rządzili, określa się słowem "ragnarök". Oznacza ono nie, jak się często tłumaczy, "zmierzch bogów", lecz "ostateczne przeznaczenie bogów". Najdokładniejszy opis ragnarök zawiera "Völuspá" ("Wieszczba Wölwy"). Zagładę poprzedzą złowróżbne znaki. Nadejdą straszliwe mrozy i zimy, jakich ludzkość nigdy dotąd nie widziała. Słońce nie będzie w stanie ogrzać ziemi, roślinność wyginie, a wszystko pokryją lodowce. Wśród ludzi zapanuje chaos i zbrodnia. Znikną więzi rodzinne i ludzkie prawa. "Völuspá" określa tę epokę jako "wiek miecza, topora i zamieci wilczych". (To akurat kojarzy mi się z Wiedźminem, bo tam było chyba coś podobnego 

Odyn

Odyn był bogiem mądrości, magii, poezji, wojny i wojowników, czarodziejem i wieszczem, patronem władców i królów, wojowników, poetów, mędrców i wisielców.

Heimdall

Heimdall jest jedną z najważniejszych postaci skandynawskiego panteonu. Jest to dość enigmatyczna postać, bardzo jednak ważna dla całej mitologii. Jak wynika z pewnego cytatu z "Eddy poetyckiej" ("Słów mych słuchajcie, potomkowie święci, Wyżsi i niżsi Heimdalla synowie.") Heimdalla uważano za ojca wszystkich ludzi. To także główny antagonista tak istotnej i barwnej postaci jaką jest Loki. Etymologia imienia Heimdalla nie jest jasna. Najpewniej wywodzi się ono od dwóch słów. Pierwszy człon "heimr" oznacza "świat". O wiele więcej trudności nastręcza drugi element. Badacze wiążą go albo z świetlistym blaskiem, albo z pniem drzewa. Z tej drugiej interpretacji wziął się pogląd, wedle którego Heimdall jest personifikacją drzewa świata. On sam mówił o sobie: "Jestem dzieckiem dziewięciu matek, Dziewięciu sióstr jestem synem."

Wojna Asów z Wanami

Wanowie pragnęli odbierać taką samą cześć od ludzi jak Asowie i otrzymywać swój udział w ofiarach. Wśród Asów pojawiła się wtedy Gullveig, piękna kobieta uosabiająca złoty, pitny miód, wywołujący alkoholowe wizje i zamęt, budząca zamieszanie i erotyczną pożądliwość. Asowie dostrzegali w niej zagrożenie i próbowali ją zabić, trzykrotnie wbijając w siedzibie Odyna na włócznię i palą, ta jednak za każdym razem ożywała i pod imieniem Heidr pojawiała się wśród ludzi, skłaniając ich do praktykowania kultu i obyczajów Wanów, w tym do pijaństwa, wróżbiarstwa, rozpasania i nie szanującego zakazu incestu (kazirodztwa) życia erotycznego.

Olbrzymy w mitologii skandynawskiej

Wszystkie olbrzymy pochodzą od Ymira. Były one starsze od samego świata, bo jak może pamiętacie został on stworzony przez bogów z jego szczątków. Co ciekawe bogowie też pochodzą od olbrzymów. Odyn, Wili i We (pierwsi bogowie) są synami olbrzymi Bestli i Buriegi (on jednak nie jest olbrzymem, bo powstał niezależnie od Ymira na początku świata). W późniejszym okresie bogowie również spotykali się z olbrzymkami, które rodziły im nowych bogów. Frej i Njord, którzy byli Wanami, więc mieli dziwne zwyczaje poślubili nawet olbrzymki. Jednakże związek olbrzyma płci męskiej i bogini był zakazany. Z takiego właśnie związku narodził się Loki, którego zarówno charakter jak i monstrualne potomstwo (Fenrir, Midgardsorm, Hel) świadczą o niewłaściwości tego związku.

Karły w mitologii skandynawskiej

Karły w mitologii staronordyckiej nie były tak uroczymi istotami, jak chcą to pokazać J.R.R. Tolkien, Walt Disney i hollywodzkie filmy. Były to istoty mroczne, czasami przesiąknięte złem, znane ze swego kowalskiego mistrzostwa oraz umiejętności wydobywania szlachetnych kruszców. Nie wszystkie karły były złe, lecz prawie wszystkie cechowała zmienność, chciwość, chytrość, przebiegłość i skłonność do zdrady.

Stworzyli je z larw wylęgłych się na ciele martwego lodowego olbrzyma, Ymira, Odyn oraz jego bracia Wili i We. Obdarzyli je oni inteligencją, zdolnością pojmowania podobną ludziom, a także nadali kształt zbliżony do ludzkiego ( krasnoludy były według sag wzrostu kilkuletniego dziecka). Zamieszkały one pod wniesieniami terenu takimi jak wzgórza i łańcuchy górskie. Siedzib swych nie opuszczały zbyt często w obawie przed zamienieniem się w kamień pod wpływem promieni słonecznych, tak jak stało się to z krasnoludami Alvisem i Dvalinem. Właśnie z powodu tego ostatniego krasnoludy zwały słońce "Rozkoszą Dvalina".

Freja

Świat średniowiecznych wikingów często kojarzy się przede wszystkim z wojownikami i bóstwami męskimi. A to oczywiście nie do końca prawda. W mitologii skandynawskiej ważną rolę odgrywają także boginie. Jedną z najpotężniejszych i najbardziej znanych pośród nich jest Freja. Freja należała do rodu Wanów. Byli oni bardziej tajemniczy niż Asowie i mniej o nich wiadomo. Mitologia skandynawska wspomina, że do tej grupy bogów zaliczano Njorda, Nerthus, Freja i Freję. Ich imiona są znane tylko z tego względu, że po przegranej wojnie między Asami a Wanami trafili oni do Asgardu jako zakładnicy. O innych Wanach wiadomo niewiele. Byli bardziej obcy ludziom niż Asowie, którzy choć potężni, postępowali często tak jak śmiertelnicy, dzielili ich nadzieje i pragnienia. Wanowie władali mocami niedostępnymi istotom ludzkim. Umieli przewidzieć przyszłość i praktykowali magię seidr. Ragnarok, który miał przynieść zagładę Asów i świata, Wanów nie dotyczył. Niekiedy używa się zamiennie nazw „Wanowie” i „elfy”. Stąd też zasadne jest przepuszczenie, że oba słowa mogą być synonimami.