Odyn

Odyn był bogiem mądrości, magii, poezji, wojny i wojowników, czarodziejem i wieszczem, patronem władców i królów, wojowników, poetów, mędrców i wisielców.

Odyn był najstarszym synem Bura i olbrzymki Bestli, wnukiem Buriego. Z tego samego związku przyszło na świat jego dwóch braci – Wili i We. Odyn był jednym z Asów, zwanym Alfödrem, Ojcem Bogów nazwany dopiero przez Snorriego Sturlussona w Eddzie Prozaicznej i pod wpływem chrześcijaństwa. Małożonką Odyna była Frigg. Jednym z dzieci Odyna i Jörd (ziemi, znanej także jako Fjórgyn, Hlodyna) był Thor. Do potomstwa Odyna zalicza się także Baldr, który przyszedł na świat ze związku z Frigg. Nie wiadomo kto był matką jego brata, Höda. Synem Odyna i olbrzymki Gunnlödy był Bragi. Śmiertelna kobieta o imieniu Rind urodziła Odynowi syna Waliego a Grid Widara. Edda Poetycka wymienia również Meiliego, Skjólda oraz Wólsunga wśród potomstwa Odyna. Kochanką Odyna była Freya.

Odyn mógł przybierać różne postacie w tym zwierzęce. Wymienić tu można kruka, wilka, orła czy węża. Często zwykł wędrować pod postacią starca. Wyobrażano go sobie jako siwobrodego, odzianego w ciemnoniebieski płaszcz i kapelusz o szerokim rondzie. Zgodnie z jednym ze swoich licznych przydomków był też Odyn har, czyli Jednooki. Jedyne oko Odyna było utożsamiane ze słońcem. Był posiadaczem Drupnira, magicznego pierścienia, który złożył na stosie pogrzebowym swojego syna Baldra. Do niego także należała włócznia Gungnir, która, dzięki swoim magicznym właściwościom, nigdy nie chybiała celu. Odynowi towarzyszyły dwa wilki Frekiego (Żarłok) i Geriego (Łakomy) i dwa kruki o znaczących imionach Huginn (Myśl) i Muninn (Pamięć). Rumakiem Odyna był ośmionogi Sleipnir.

Odyn był spragniony wiedzy. W celu jej pozyskania przemierzył świat i zostawił swoje oko w źródle Mimira przy jednym z korzeni drzewa świata Yggdrasill w Swartalfheim w krainie karłów. Według późniejszej wersji oko to służyło za czerpak, którym podlewane było drzewo świata Yggdrasill. Kiedy Mimir został zabity Odyn na powrót umieścił jego głowę w źródle, dzięki czemu ożyła ona a wraz z nią Mimir zachował mądrość. Wreszcie, w celu zdobycia wiedzy, w micie wyrażającej się w poznaniu run, Odyn sam siebie poświęcił w ofierze - przez dziewięć dni i nocy wisiał na drzewie świata Yggdrasill, które w tym micie pełniło funkcję drzewa poznania. Nic nie jadł i nic nie pił, sam też przebił się włócznią. Dzięki temu umarł i powrócił do świata żywych, zdobywając cenną wiedzę. Od tego czasu Odyn uchodzi wśród ludzi za dawcę run.

Odyn w swoich działaniach posuwał się także do podstępu i oszustwa, niekiedy ukrywając w tym celu swoją tożsamość. Był znawcą magii, run i zaklęć (magicznych pieśni). Odyn potrafił wskrzeszać umarłych, zwany był więc w poezji skaldów Hangadrottim powieszony władcą a także Hangagod i Hangatyr, powieszonym bogiem. Potrafił błyskawicznie przemieszczać się z miejsca na miejsce i opuszczać własne ciało. To jemu, idąc do walki, wojownicy powierzali swoje życie. Z jego imieniem szczególnie wiązali swój los bersekerowie (ten, który ma skórę niedźwiedzia) i ulfhedhinn (ten, który ma skórę wilka), specjalna klasa wojowników. Odyn niósł im męstwo w boju. Związany był z tymi szlachetnie urodzonymi w przeciwieństwie do Thora, któremu przypadali zwykli, szeregowi wojownicy. Do folkloru skandynawskiego i niemieckiego przeszedł jako przywódca Dzikiego Gonu, zgrai widm galopujących po burzowym niebie i zwiastujących nieszczęście. Częstym towarzyszem i przyjacielem Odyna był bóg trickster, Loki.

Siedzibą Odyna był Asgard, kraina bogów z dynastii Asów. A dokładniej Gladsheim (Jaśniejąca Siedziba), na terenie której znajdowała się Walhalla. W Gladsheimie (Jaśniejąca Siedziba), wzniesionej ze złota, miały mieścić się trony dla dwunastu bogów Asgardu. Do Odyna należała Hlidskjalf (Wieża Straży) i dzielone z żoną, Frigg, Sökkwabekk, gdzie codziennie mają pić wodę z tamtejszego strumienia wprost ze złotych pucharów. W Walaskjalf, siedzibie syna Odyna Waliego, mieścił się tron boga o tej samej, co wieża, nazwie – Hlidskjalf. Zbudowana przez Asa na początku świata, prawdopodobnie samego właściciela, a według Eddy Prozaicznej Snorriego Sturlussona wzniesiona przez Odyna.

Odyn jako pan Walhalli był zwierzchnikiem walkirii i panem poległych w bitwie wojowników, nie wszystkich jednak, lecz wodzów i bohaterów. Odyn mógł pozbawić walkirię jej statusu jeżeli złamała prawo. Taki los spotkał Brunhildę, która wbrew woli Odyna uratowała wojownika od przeznaczonej mu śmierci. Odyn, wraz z poległymi wojownikami, uczestniczył w uczcie w Walhalli. Sam miał pić tylko wino, mięsem z cudownie odradzającego się dzika Saehrimnira, dokarmiając swoje dwa wilki Frekiego (Żarłok) i Geriego (Łakomy). Stąd też wysyłał na zwiady swoje dwa kruki Huginna (Myśl) i Muninna (Pamięć). Połową poległych wojowników Odyn dzieli się z Freyą. Dzięki wiedzy Odyn pokonał również słynącego z mądrości Wafthrudnire’a. Wieści ze świata dostarczały mu wysyłane w podróż dwa wspomniane już kruki Huginn (Myśl) i Muninn (Pamięć).

Jednymi z najważniejszych osiągnięć Odyna są także stworzenie świata oraz ludzi. Pierwszego z nich dokonał z pomocą braci Wilego i We. Odnośnie drugiego są dwie wersje, według pierwszej tego też dokonał razem z braćmi, a według drugiej z Hoenira i Lodurem, pod postacią którego najczęściej doszukuje się Lokiego. O tych zdarzeniach możecie przeczytać więcej w moim artykule o kosmogonii wg mitologii skandynawskiej ( https://www.facebook.com/notes/fantastyka-mitologia-magia/kosmogonia-wg-mitologii-skandynawskiej/668340456545763 ). Podczas końca świata (ragnarok) Odyna zabije Fenrir, a pomści go jego syn Widar.

-Harry