Wampiry

Najpierw wypada podać co nie co konkretów. Czym są wampiry? Ludowymi stworzeniami, istniejącymi w każdej kulturze, pod różnymi postaciami i nazwami, charakteryzujące się piciem ludzkiej krwi i powstaniu z zmarłych.  Niezaprzeczalnie budziły strach, dopiero w dwudziestym wieku, wampir zyskał fanów. Zawdzięczamy to Bramowi Stokerowi, który wykreował postać mrocznego Draculi. Dziś zajmiemy się aspektem ludowym, pierwotnym wampiryzmem, zachowanych w podaniach i wierzeniach.

Postać wampira odgrywa największą rolę u Słowian, to od Nas pochodzi światowej sławy krwiopijca. Wampirem zostawał człowiek, który już zażycia został naznaczony. Mogło być to znamię, cokolwiek odmiennego, podobnież w średniowieczu i za kontrreformacji ujawniano czarownice, którym niejednokrotnie dodawano cech wampirycznych.

Po pierwsze, wampir był zmarłym, który powstał z grobu. Niekiedy zdarzało się że człowieka zapadłego w śpiączkę zakopywano, i stąd ta wiara. Były przypadki, kiedy trup, którego wkładano do grobu, nagle ożywia, co musiało na ówczesnych ludziach wywrzeć ogromne przerażenie. Nic dziwnego, że przypisywano temu czartowskie moce. Porfirie to kolejna choroba, która przyczyniła się do rozrostu wiary w wampiryzm. Ludzie chodzi na tą wrodzoną chorobę, cierpią na bezsenność, paranoje i halucynacje, co mogło się przyczynić do dziwnych reakcji. Paznokcie, dziąsła zabarwiały się na czerwono, obficie rosło owłosienie, występowała anemia i alergie. Pojawia się też światłowstręt.

Krew to podstawa życia wampira. Według dzisiejszej wizji wypijana schludnie ze szyi lub nadgarstka, w napadzie szału krew leje się strumieniami. Jednak nie zawsze wampir pożywiał się z szyi, bywało, że nie posiadał kłów, a a jeden kieł zakotwiczony pod językiem, którym wbijał się wprost w serce. Taki obraz był znany na wschodzie, dzisiejsza Rosja.  Wampiry nie posiadają cienia, ale inne podania mówią, iż wystarczy przebić cień upiora srebrnym nożem, aby go unicestwić. Inną właściwością wampira była możliwość zmiany w małe zwierzęta, jak nietoperz, ale także koty, szczury, psy. U Cygan wampir mógł posiadać potomstwo, co jest obce innym wierzeniom. Wampiry mnożyły się poprzez ugryzienie lub wcześniej, poprze zrzucenie klątwy, albo zbratanie się z Diabłem.  Istnieje też mieszaniec wampira z człowiekiem, zwany dhampirem, jest on też niejednokrotnie pogromcą upiorów. Również wywodzi się od Cygan, jego ojcem musi być wampir, a matką człowiek.

Pierwowzorem wampirów, a wyjątkowo wampirzyc można nazwać Lilith, czyli pierwszą kobietę, którą wygnano z Raju, za niepodporządkowanie się Adamowi. W żydowskiej demonologii stała się żeńskim demonem krzywdzącym dzieci i kobiety w ciąży. Arabowie natomiast uważają, że zległa z diabłem i rodziła złe duchy. Jakkolwiek by nie opowiedzieć, to miała pewne związki z piciem krwi.

Wampir kojarzy się raczej z mężczyznami, nic bardziej mylnego. Kobiety miały tu uprawnienie, jak nie przewagę. Wiadomo w średniowieczu tępiono czarownice, którymi były przeważnie silniejsze psychicznie kobiety. Sukkub to taki właśnie przypadek. Pochodzi z terenów dzisiejszej Francji. Nawiedzały mężczyzn w nocy, stąd połączenie z wampiryzmem.

W Niemczech był męski wariant, zwany Alp, który dręczył w nocy kobiety.

Nie tylko w Europie istniała wiara w wampiry, pełno ich było też w Afryce. Tam jednak wierzenia były naprawdę abstrakcyjne i zależne od plemienia. Jedną z popularniejszych była czarodziejka Togo, która przemieniała się w wampira, pod postacią świetlika i zabijała dzieci. Axeman, za to latał pod postacią nietoperza i wypijał krew z stóp.

Moim ulubionym dziwolągiem jest indyjski Baital, półczłowiek-półwampir. W Malezji jest jaszczurka pijąca krew- Bajang’a. Brahmaparus nie znał umiaru w jedzeniu, dlatego wpijał krew przez czaszkę i owijał się jelitami, po czym tańczy. W Japonii żyje Kasha, porywający z grobów nieboszczyków, aby się nimi pożywić.

A jak wyglądał nasz wampir?

Oj, różnie, naprawdę różnie. Początkowo nie grzeszyły urodą, przecież istnieje tylko jeden Edward ( musiałam, jestem okrutna, ale musiałam) .Dziadkowie Edwarda byli, mówiąc oględnie, odpychający. Wystarczy wyobrazić sobie Nosferatu, tak to bywało. W końcu zmarły wyglądać dobrze nie może.

Współcześnie to przeważnie przystojni wampirze, z gronem fanem u boku.

Wiemy, jak rozróżnić, to teraz jak się bronić. Niezawodnym sposobem jest kołek, obcięcie głowy lub spalenie. Aby uchronić zmarłego przed wampiryzmem, podczas czuwania należy zasłonić wszystkie okna, otwory, żeby siły nieczyste nie miały wstępu do denata.  Palono także ogień, pochodnie przed domem, bowiem światło skutecznie odstrasza wampiry. Jednakże tutaj występuje spór, czy każde światło, czy tylko słońce? Większość podań mówi jednoznacznie, że słońce unicestwia, albo starsze okazy dotkliwie parzy. Ładnym zwyczajem było wrzucanie do trumny kwiatów, aby przytrzymały duszę zmarłego. Zdarzało się, że przybijano zmarłego do dna trumny, rozrzucano mak, bowiem wampir po przebudzeniu zbierał go, ale nigdy nie zdążył go przed świtem pozbierać. Czerwona farba, która malowano nieboszczyka, miała zapobiegać ich pragnieniu krwi. Odcinano nogi, wkładano grosz pod język, porzucano samobójców na bagnach,  wiązano palce za plecami,  oczywiście pomagano sobie kołkiem z osiki, leszczyny, wierzby, jaworu. Niezawodne było wyrwanie serca wampira i ugotowanie go w oliwie, po czym spożycie go. Mniam.

Powierzchownie przedstawiłam temat, ale zapewniam, że będzie on się pojawiać jeszcze niejednokrotnie.

Na koniec legenda Draculi, który większości kojarzy się z hrabią z Transylwanii.

Wszystko za sprawą Wlada III Palownika, zwane Draculą z rumuńskiego „diabeł”, a tak naprawdę oznaczało tylko, że jest synem smoka, rum.„Draco”.  Był hospodarem wołoskim, bronił Bałkanów przed Turkami osmańskimi, co mu się udawało, lecz ostatecznie było przyczyną jego zguby, bo nikt nie doceniał jego starań.  A dlaczego Palownik, rum. „Tepes” ( „s” czyta się jak „sz” )? Ponieważ miał zwyczaj nabijania Turków na pale i to nie pojedynczo, a setkami, żywcem, tworząc cały las rozkładających się trupów. Był wiec okrutny i charyzmatyczny.

Legenda mówi, że Radu Piękny, brat Wlada, odebrał mu władzę i rozpoczął szerzyć plotki na temat bestialstwa swego brata. Zarzucał mu gotowanie ludzi, spożywanie ich, picie krwi. Dracula został pojmany w niewolę, przez spisek z Turkami, odcięto mu głowę i pochowano w nieznanym miejscu. A  jego ukochana żona  Anastazja, a by nie dostać się w ręce Turków, którzy najechali ich zamek Poenari, zrzuciła się z wieży. .

- Sonia