Znaczenie zwierząt wśród Ludów Północy cz. I

Tak myślałam, że znaczenie zwierząt dla ludów północy będzie przodować. Jest to ciekawy temat i dosyć rozległy. Ludy Północy w Europie, Azji i w Ameryce są mocno przywiązane do natury, a zwierzęta, ich główne pożywienie i materiał na ubrania, domy i przedmioty codziennego użytku, są dla nich niezwykle ważne. W przeciwieństwie do współczesnej cywilizacji, posiadają jednak ogromny szacunek dla nich. Czymś zwyczajnym jest dziękowanie zwierzęciu, iż oddało życie i przepraszanie go za ten czyn. Zwierzęta to też totemy, a w szamanizmie odgrywają niebagatelna rolę. Ale po kolei, czyli zacznę od niedźwiedzia.

Niedźwiedź do niedawna był bardzo często napotykanym zwierzęciem. Symbolizował siłę. Wśród Indian Północnych był świętym stworzeniem, a jego wyrzeźbiony w drewnie wizerunek chronił od chorób. Bardzo popularnym talizmanem były pazury, które nosili wojownicy, jako naszyjniki. Mięso niedźwiedzia nie mogły spożywać dzieci i niezamężne kobiety. Panował też powszechny zakaz zabijania matki z młodymi. Sama nazwa „niedźwiedź” stanowiła tabu i często nie wymawiano je, chyba, że w rytuałach.
Niedźwiedzie były dla Indian Północnych również symbolem śmierci i zmartchwystania. Ale misiu też jest uważany za mądrego i sprawiedliwego. Jedna z szwedzkich wysp nosi miano „Björnskallholmen”, czyli wyspa czaszek niedźwiedzi. Osiedlili się na niej jednak Finowie i właśnie u nich niedźwiedź jest bardzo ważnym symbolem. Niedźwiedzią czaszkę otacza święty kult. I tak po zabiciu niedźwiedzia dawni Finowie, organizowali huczne symboliczne weselisko, na którym ślub brali wybrana panna młoda z panem młodym, a honorowe miejsce zajmowała czaszka niedźwiedzia. Były to tzw. Zaślubiny zwierzęcia.

Na zaślubinach zwierzęcia bardzo ważnym rytuałem było usuwanie zębów zwierzęcia. Uważano, że nie można ich usunąć siłą, tylko dzięki piosence. Podobno zęby same wyskakiwały, kiedy się nią śpiewało. Usuwano także pazury i po tym dopiero mogli być pewni, że niedźwiedź nie żyje. Z zębów i pazurów robiono amulety albo zakopywano je w ziemi. Następnie niesiono czaszkę na niedźwiedzią sosnę, czyli najstarsze lub największe drzewo w okolicy. Tam przybijano czaszkę, by pyskiem byłą zwrócona na wschód i by niedźwiedź mógł powrócić do rodzica w niebie, a potem odrodzić się na nowo. Zwierzę wracał do macierzy rodu niedźwiedzia. Za zniszczenie czaszki niedźwiedzia czekała surowa kara, bo nieokazanie szacunku dla zwierzęcia ściąga gniew przodków i samej macierzy.

Kości niedźwiedzia nie mogą zjeść psy, więc zakopywano je głęboko lub palono. U niektórych plemion północy składano całe szkielety niedźwiedzia.
Lisy to bardzo powszechnie spotykane zwierzęta na północy. Käreitär to macierz z rodu lisów, czyli opiekunka lisów. U Lapończyków dzieli się lisy ze względu na maść na siedem odmian. Bardzo ważnymi są czarne lisy, których macierzą jest Lukutar.






- Sonia